در طراحی دیجیتال، رمزگذار (به انگلیسی: encoder) مداری است که ۲n خط ورودی و n خط خروجی دارد. مدار انکدر عکس عمل دیکدر را انجام می‌دهد. مدار انکدر، سیگنال‌های باینریهای چندگانه ورودی را به یک عدد کوچکتر فشرده می‌کند. در هر لحظه تنها یکی از ورودی‌ها می‌تواند مقدار «۱» داشته باشد و بقیه ورودی‌ها باید در حالت «۰» باشند. در صورتی‌که چند ورودی به صورت همزمان در حالت «۱» قرار داشته باشند، آن ورودی که اولویت بالاتری نسبت به بقیه دارد در مدار اثر می‌گذارد. به چنین مداری، انکودر اولویت دار گفته می‌شود.
رمزگزار یا انکدر ها انواع مختلفی دارند که به شرح زیر است:
انکدر ۴ به ۲:
در انکدر ۴ به ۲ ، مجموعاً چهار ورودی وجود دارد ، یعنی Y0 ، Y1 ، Y2 و Y3 و دو خروجی ، یعنی A0 و A1. در ۴ ورودی ، هر بار یک خط ورودی مقدار یک منطقی داشته باشد در سمت خروجی مقدار کد شده ورودی را دریافت می کنید. به بیان ساده تر اگر مقدار ورودی Y2برابر با یک منطقی باشد و بقیه ورودی ها در حالت صفر منطقی باشند خروجی مقدار باینری عدد ۲ را خواهد داشت
در عکس زیر بلوک دیاگرام و جدول صحت رمزگذار ۴ به ۲ آورده شده است:
جدول درستی :
*در بلوک دیاگرام بالا و همینطور در جدول درستی زیر Y0 کم ارزشترین ورودی و Y3 پر ارزشترین ورودی ، همچنین A0 بیت کم ارزش و A1 بیت پر ارزش خروجی ها در نظر گرفته شده است.
برای رسم مدار انکدر ۴ به ۲ با استفاده از گیت های منطقی ابتدا توابع جدول درستی را بدست میاوریم:
A1=Y3+Y2
A0=Y3+Y1
سپس مدار معادل انکدر با استفاده از گیت های ترکیبی را رسم می کنیم:
انکدر ۳ به ۸:
رمزگذار یا انکدر ۸ به ۳ با نام رمزگذار یا انکدر اکتال به باینری نیز شناخته می شود. در رمزگذار ۸ به ۳ ، در مجموع هشت ورودی وجود دارد ، یعنی Y0 ، Y1 ، Y2 ، Y3 ، Y4 ، Y5 ، Y6 و Y7 و سه خروجی ، یعنی A0 ، A1 و A2. در خطوط ورودی ، هر گاه یک خط ورودی مقدار یک منطقی داشته باشد در سمت خروجی مقدار کد شده ورودی را دریافت می کنید. به بیان ساده تر اگر مقدار ورودی ششم برابر با یک منطقی باشد و بقیه ورودی ها در حالت صفر منطقی باشند خروجی مقدار باینری عدد ۶ را خواهد داشت
در عکس زیر بلوک دیاگرام و جدول درستی رمزگذار ۸ به ۳ آورده شده است:
جدول درستی :
*در بلوک دیاگرام بالا و همینطور در جدول درستی زیر Y0 کم ارزشترین ورودی و Y3 پر ارزشترین ورودی ، همچنین A0 بیت کم ارزش و A1 بیت پر ارزش خروجی ها در نظر گرفته شده است.
برای رسم مدار انکدر ۸ به ۳ با استفاده از گیت های منطقی ابتدا توابع جدول درستی را بدست میاوریم:
A2=Y4+Y5+Y6+Y7
A1=Y2+Y3+Y6+Y7
A0=Y7+Y5+Y3+Y1
سپس مدار معادل انکدر با استفاده از گیت های ترکیبی را رسم می کنیم:
در گیف زیر نحوه ی عملکرد انکدر ۸ به ۳ را مشاهده می کنید:
انکدر دسیمال به BCD (Decimal to BCD Encoder):
انکدر اکتال به باینری به رمزگذار ۱۰ به ۴ نیز معروف است. در رمزگذار ۱۰ به ۴ ، ده ورودی وجود دارد ، یعنی Y0 ، Y1 ، Y2 ، Y3 ، Y4 ، Y5 ، Y6 ، Y7 ، Y8 ، و Y9 و چهار خروجی ، یعنی A0 ، A1 ، A2 و A3 . در خطوط ورودی ، هر بار یکی از ورودی ها در وضعیت یک منطقی قرار می گیرد کد BCD مقدار ورودی در خروجی ظاهر می شود.
در زیر بلوک دیاگرام و جدول درستی رمزگذار اکتال به BCD آورده شده است:
جدول درستی :
*در بلوک دیاگرام بالا و همینطور در جدول درستی زیر Y0 کم ارزشترین ورودی و Y3 پر ارزشترین ورودی ، همچنین A0 بیت کم ارزش و A1 بیت پر ارزش خروجی ها در نظر گرفته شده است.
برای رسم مدار انکدر دسیمال به BCD با استفاده از گیت های منطقی ابتدا توابع جدول درستی را بدست میاوریم:
A3 = Y9 + Y8
A2 = Y7 + Y6 + Y5 +Y4
A1 = Y7 + Y6 + Y3 +Y2
A0 = Y9 + Y7 +Y5 +Y3 + Y1
سپس مدار معادل انکدر دهدهی به BCD را با استفاده از گیت های ترکیبی را رسم می کنیم:
انکدر اولویت دار:
در انکدر اولویت دار ۸ به ۳ ، در کل ۸ ورودی وجود دارد ، یعنی Y0 ، Y1 ، Y2 ، Y3 ، Y4 ، Y5 ، Y6 و Y7 و سه خروجی ، یعنی A0 ، A1 و A2 در انکدر های اولویت دار بیت پر ارزش به عنوان بالاترین اولویت و بیت کم ارزش به عنوان کمترین اولویت خواهد بود برای مثال در انکدر ۸ به ۳ اولویت دار Y7 به عنوان بالاترین اولیت و همینطور Y0 به عنوان پایین ترین اولویت می باشد در این نوع انکدر ها اگر ورودی Y6 و Y4 به طور همزمان دارای یک منطقی باشند چون اولویت Y6 از Y4 بالاتر می باشد خروجی متناسب با ورودی Y6 خواهد بود.
در زیر جدول درستی رمزگذار اکتال به BCD آورده شده است:
در گیف زیر نحوه ی عملکرد انکدر اولویت دار ۸ به ۳ را مشاهده می کنید:
رمزگذارها یا انکدرها برای تبدیل یک عدد دهدهی به عدد باینری استفاده می شوند. هدف انجام یک عملیات باینری مانند جمع ، تفریق ، ضرب و غیره است.
نمونه کد راه اندازی انکدر ۸ به ۳ به زبان C:
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 |
void main(){ unsigned char i=0,var=0; DDRB=0xFF; while(1){ var=0; for(i=0;i<8;i++){ var=1<<i; PORTB=var; delay_ms(1000); } } } |
نمونه کد راه اندازی انکدر ۸ به ۳ به زبان بیسیک:
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 |
config PORTB=OUTPUT dim i as byte,var as byte do var=0 for i=0 to 7 step 1 Shift var , left , i PORTB=var wait 1 if i=0 then var=1; next loop |
در پست بعدی اقدام به کد نویسی یک کی پد ۸x8 با استفاده از دیکدر و انکودر می کنیم تا علاوه بر اینکه توضیحات دیکدر و انکدر را یاد گرفته اید یک مثال عملی هم برای درک بهتر موضوع داشته باشیم.
برای آشنایی با دیکدر به این صفحه مراجعه کنید.
منابع:
ویکی پدیا، www.javatpoint.com
دیدگاه‌ها (0)